In een wereld waar we steeds bewuster omgaan met voeding, biodiversiteit en klimaat, groeit de interesse in meerjarige groenten. Deze vaste planten bieden niet alleen een rijke en vaak verrassende oogst, maar dragen ook bij aan een veerkrachtige tuin en gezonde bodem. Vanuit de kwekerij delen we onze passie voor deze vergeten helden van de (moes)tuin. We stellen je graag voor aan een aantal bijzondere soorten die je jarenlang plezier geven – zonder dat je ieder seizoen opnieuw hoeft te zaaien.
Waarom kiezen voor meerjarige groenten?
Meerjarige groenten (ook wel vaste groenten genoemd) zijn planten die meerdere jaren op dezelfde plek blijven groeien en elk jaar opnieuw oogst opleveren. In tegenstelling tot eenjarige groenten zoals tomaten, sla of courgette, hoef je deze planten niet elk jaar opnieuw te zaaien of uit te planten. Dat levert een aantal grote voordelen op:
- Lager onderhoud: Geen jaarlijkse heraanplant, minder werk én minder onkruid.
- Gezonde bodem: Vaste planten bedekken de bodem jaarrond, waardoor erosie wordt voorkomen en het bodemleven floreert.
- Meer biodiversiteit: Door hun langdurige aanwezigheid trekken ze nuttige insecten aan en zorgen ze voor een stabiel ecosysteem.
- Duurzaamheid: Ze vragen minder input (zoals water, mest of plastic potjes) en zijn dus milieuvriendelijker.
- Wilde smaken: Vaste groenten hebben vaak een intensere, meer ‘natuurlijke’ smaak.
Onze favorieten – vaste planten met smaak
Rabarber
De koning van de lente. Rabarber is niet alleen eetbaar, maar ook een prachtige plant in de siertuin. Geef hem een zonnige plek en veel compost, en hij komt elk jaar krachtiger terug.
Mierikswortel
Deze vaste plant is een echte overlever en verdient een plek in elke eetbare tuin. Mierikswortel staat bekend om zijn scherpe, pittige wortel, die vers geraspt een stevige kick geeft aan gerechten. Maar wist je dat ook het blad eetbaar is én andere functies heeft in de tuin? De jonge bladeren van mierikswortel hebben een mosterdachtige smaak en kunnen (in kleine hoeveelheden) rauw worden toegevoegd aan salades of op een broodje kaas. Oudere bladeren zijn steviger en worden vaak meegekookt in soepen of stoofpotten. Naast zijn culinaire waarde is mierikswortelblad ook een uitstekend mulchmateriaal. De grote bladeren onderdrukken onkruid, helpen de bodem vochtig te houden en zijn rijk aan organisch materiaal. Vers blad kan tijdelijk insecten afweren door zijn geur – handig bij jonge aanplant van gevoelige gewassen zoals kool of sla.
Venkel (meerjarig)
Anders dan de knolvenkel uit de supermarkt groeit deze variant vooral voor het loof en het zaad. De geurige schermbloemen trekken insecten aan, en de zaden zijn heerlijk in thee of als kruid in de keuken.
Zeekool
Een robuuste kustplant met dikke, vlezige bladeren en prachtige witte bloemen. De jonge scheuten zijn een delicatesse – je kunt ze blancheren zoals asperges. Zeekool houdt van kalkrijke, goed doorlatende grond.
Zeebiet
De wilde voorouder van snijbiet en rode biet. Zijn smaak is aards en zilt, en hij groeit krachtig op arme gronden. Ideaal voor permacultuurtuinen. Zelfs in de winter kan je blad oogsten.
Zeemelde
Zeemelde is een vergeten bladgroente die uitstekend gedijt op zilte of arme grond. De jonge blaadjes zijn zacht, licht zilt van smaak en heerlijk in salades of kort gestoomd – vergelijkbaar met spinazie. Ook visueel is het een mooie aanvulling in de tuin: het grijsgroene blad heeft een subtiele glans, alsof het lichtjes glinstert. In Nederland blijft zeemelde op beschutte, niet te natte plekken vaak wintergroen. In het najaar verschijnen er kleine paarse bloemetjes die bijen en andere insecten aantrekken.
Eeuwige kool
Een van de meest geliefde vaste koolsoorten – én terecht. Eeuwige kool groeit als een lage struik en levert het hele jaar door malse, licht zoetige bladeren. Omdat hij niet bloeit of zaad vormt, blijft hij jarenlang in productie. Je oogst regelmatig jonge bladeren of zijscheuten, zonder dat de plant verzwakt. In milde winters blijft het blad gewoon aan de plant – handig voor wie ook in het koude seizoen wil oogsten. Stevig, productief en verrassend mooi in de tuin.
Doorlevende boerenkool
Deze vaste variant van boerenkool is een sterke en winterharde groente die jaar na jaar terugkomt. Hij blijft meestal wintergroen en is dus ook in de koudere maanden een betrouwbare bron van vers blad. De smaak is iets milder en zachter dan die van de bekende eenjarige boerenkool, wat hem ook geschikt maakt voor rauw gebruik of lichte bereidingen. Een makkelijke, voedzame bladgroente die thuishoort in elke eetbare tuin. In het voorjaar kan doorlevende boerenkool gele bloemen krijgen, wat niet alleen mooi is, maar ook bijdraagt aan biodiversiteit in je tuin. Knip ze af (en stop ze in een vaas) als je vooral gefocust bent op groei van het blad.
Brave Hendrik
Ooit een alledaagse tuinplant, nu een vergeten groente. Deze wilde spinazie groeit het liefst op voedselrijke plekken en levert mals blad in het voorjaar. Jong geoogst is hij perfect als ‘wilde’ vervanger van spinazie.
Japanse gember
Een prachtige, schaduwminnende plant met eetbare bloemknoppen die een mild gemberaroma hebben. Myoga is een echte specialiteit uit de Japanse keuken en doet het goed in de schaduwborder of bostuin.
Indianenaardappel
Een bijzondere klimplant met voedzame knolletjes die rijk zijn aan eiwit. Oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika. De plant bloeit prachtig en levert een verrassende oogst in het najaar.
Erwtenstruik
Een stikstofbindende struik met gele bloempjes en eetbare peultjes. Zeer geschikt als windbreker in voedselbossen of als voedselrijke haagplant. Trekt bijen aan en verbetert de bodem.
Artisjok & Kardoen
Deze mediterrane schoonheden kunnen ook in Nederland overleven, mits op een zonnige, goed doorlatende plek. Artisjok is geliefd om zijn bloemknoppen; kardoen om zijn stelen. Beide zijn eetbaar, sierlijk en imponerend in de tuin.
Madeira wijnstok
Een exotisch ogende klimplant met eetbare bladeren én knolletjes. De bladeren zijn vlezig en mild van smaak, lekker om te roerbakken of rauw in een salade. In warme zomers verschijnen er geurige, roomwitte bloemen aan sierlijke trossen. In Nederland is de plant niet volledig winterhard, maar wel meerjarig als je de wortelstokken of broedknolletjes binnen bewaart. Ook geschikt voor teelt in potten of kuipen die je in de winter beschut wegzet. Een tropisch tintje voor je eetbare tuin!
Tips uit de kwekerij
- Begin klein: Kies elk jaar 2 tot 3 vaste eetbare planten om uit te proberen.
- Geef aandacht aan de start: Vaste planten hebben tijd nodig om zich te vestigen. Investeer in een goede bodem en geef ze de ruimte.
- Combineer slim: Meerjarige groenten passen goed in voedselbossen, borders of kruidenspiralen. Ze combineren mooi met kruiden, fruitstruiken of eetbare bloemen.
- Laat ze even met rust: Oogst niet meteen alles in het eerste jaar. Laat de plant eerst goed wortelen.
Slot: Bouwen aan een tuin die teruggeeft
Meerjarige groenten zijn geen trend, maar een natuurlijke manier van tuinieren. Ze passen in een visie van meer zelfvoorzienendheid, respect voor de bodem en samenwerking met de seizoenen. Ze brengen schoonheid, smaak en verrassing – jaar na jaar.
Bij Kwekerij Stekkers kweken we met liefde een selectie van deze bijzondere vaste eetbare planten. Kom gerust eens kijken of bestel ze online via onze webshop. Je zult merken: met meerjarige groenten wordt tuinieren elke lente een beetje makkelijker – en lekkerder.